Słowotwórstwo -najważniejsze informacje :) + przykładowe zadania

Słowotwórstwo - nauka , która zajmuje się budową wyrazów i wyjaśnia ich powstawanie

- wyraz podstawowy - wyraz od , którego tworzymy wyraz pochodny
-wyraz pochodny - wyraz utworzony od wyrazu podstawowego

np:   wyraz podstawowy : KOT
       wyraz pochodny : KOTEK
-rodzina wyrazów - grupa wyrazów pochodnych powiązana ogólnym znaczeniem /
                              zespół wyrazów powstałych od wspólnego rdzenia
 np : dom  ->domeczek , domowy , podomka

-formant -część wyrazu dodana do jego rdzenia.
-rdzeń-najmniejsza nie podzielna część wyrazu
-podstawa słowotwórcza - część wyrazu pochodnego , która zostaje po odcięciu formantu

NIE STAWIAMY KROPKI : -po skrótach będącymi znakami miar i wag (np: a (= ar), g (= gram), ha (= hektar), kg (= kilogram), m (= metr),l (= litr).-po skrótach stosowanych w matematyce i fizyce (np:A (= amper), cos (= kosinus), cosec (= kosekans), log (= logarytm),s (= droga), t (= czas), v (= prędkość).-po skrótach , które kończą się ostatnią literą wyrazu ( nr [numer] , wg [według] , dr [doktor] )
-w skrótach pisanych wielkimi literami

STAWIAMY KROPKĘ: 
-po skrótach powstałych przez odrzucenie końcowej części wyrazu  ( np: str. (str-ona), ul. (ul-ica) , rok. (r-ok)
po skrótowcach pisanych małymi literami (np: tj. [to jest ], pt. [pod tytułem], itd. [ i tak dalej ], tzw. [tak zwany ] , tzn.[to znaczy ], cdn. [ciąg dalszy nastąpi]

PRZYKŁADOWE ZADANIA : zad1
Zapisz kilka  wyrazów pochodnych  od podanych . Oddziel formanty.

a) znać, b) scena, c) gimnazjum

a) znać--> poznać , rozpoznać , rozpoznanie
b)scena -->scenariusz , sceniczny , scenarzysta
c)gimnazjum-->gimnazjalny,ponadgimnazjalny

Oddzielanie formantów :
a)  po|znać , roz|poznać ,
b)scena|riusz , scenicz|ny , scena|rzysta
c)gimnazjal|ny,ponad|gimnazjalny
zad 2
 W podanych wyrazach oddziel formant od podstawy słowotwórczej .

*głów|ka
*u|słyszeć
*żeglar|ski
*stol|arz

zad 3
Podaj wyrazy podstawowe dla następujących podobnych :
1).....->narożnik
2).....->płotek
3).....->pływalnia
4).....->królowa


1)róg , 2)płot , 3)pływać , 4)król

zad4
Który z podanych wyrazów jest wyrazem podstawowym

A. Staruch
B.Starzec
C.Staruszek
D.Stary



Prawidłowa odp D :)

zad5
Od czasowników : czytać , biegać , prać  utwórz :

a-nazwę czynności :  czytanie , bieganie , pranie
b-nazwę wykonawcy czynności : czytelnik , biegacz , pracz
c-nazwę miejsca : czytelnia , bieżnia , pralnia
d-nazwę narzędzia: czytnik,biegówka,pralka